Sizden Bizden Hayattan

4 Ocak 2014 Cumartesi

Çarpana (Plaka) Dokuma

Çarpana, Asya göçebeleri arasında ve Anadolu’da kullanılan dokuma tezgahlarının en basit türü ve bu tezgahlarda dokunan dokumalara verilen genel ad. Çarpanada kolan, kemer, kuşak, eğer süsleri ve ip çeşitleri gibi eni dar, boyu uzun dokumalar dokunur, örme ve dokuma tekniği bir arada kullanılır. Çarpana toprağa çakılı kazıklardan yararlanarak yere paralel olarak kurulur.

Çarpananın bir ucunu yer kazığına bağlayan dokumacı, çözgü iplerinin ucunu beline ya da sabit bir yere bağlayarak birbirine paralel ve gergin duran bir dokuma alanı elde eder. işlenecek nakışın türüne göre hazırlanan renkli iplikler, el büyüklüğünde, dikdörtgen biçiminde dört delikli levhalardan geçirilir. Sayılan 4-6 arasında olan deve derisi ya da tahtadan yapılmış bu levhalar, başka tezgahlarda görülmez. Renkli iplikler çözgü ipleri arasından geçirilerek nakışlar oluşturulur. Dokuma işlemi ilerledikçe nakışlar zaman zaman sıkıştırılır.